▼حرف روز           

راه‌حل پرونده هسته‌ای

هیجده سال از عمر پرونده هسته‌ای ایران می‌گذرد، به‌طوری‌که تقریباً نیمی از عمر جمهوری اسلامی را در حوزه‌های مختلف متأثر ساخته است. در تمام این سال‌ها، نه‌تنها ایران نتوانسته امتیازی قابل‌ملاحظه از غرب دریافت کند، بلکه غربی‌ها با اخذ امتیازات گسترده، ضمن اینکه توافقات قبلی را زیر پا گذاشته‌اند، فشارهای اقتصادی و سیاسی را نیز بر کشورمان افزایش داده‌اند؛ تحریم، ترور دانشمندان، قطعنامه‌های شورای امنیت، حمله سایبری و نظامی به تأسیسات هسته‌ای... تنها بخش کوچکی از اقداماتی بوده که به‌عنوان مزد همکاری و اعتماد تهران در مذاکرات هسته‌ای پرداخت شده است. به‌راستی راه‌حل واقعی حل‌وفصل تنش هسته‌ای با غرب و گرفتن این بهانه از آن‌ها چیست؟

نکات تحلیلی: 1- برخی کارشناسان نسخه کره شمالی را برای پرونده هسته‌ای تجویز می‌کنند؛ یعنی ایران با خروج از تعهدات بین‌المللی، به سمت ساخت بمب هسته‌ای حرکت کند تا غرب مجبور به نرمش شود؛ اما واقعیت این است که این راه‌حل با هویت نظام اسلامی و با دکترین نظام که تولید سلاح‌های کشتارجمعی را حرام می‌داند، در تضاد است. 2- به نظر می‌رسد راه‌حل پرونده هسته‌ای ایران، غیرهسته‌ای است؛ با روانشناسی در رفتار غرب متوجه می‌شویم که غرب فقط زمانی حق کشورهای دیگر را در حوزه‌ای به رسمیت می‌شناسد که آن کشور در آن حوزه آسیب‌پذیری خود را رفع کرده باشد. ساخت دستگاه اکسیژن و واکسن برکت نمونه‌هایی از این روانشناسی است؛ با ساخت این دو محصول در کشور، تحریم‌های بی‌فایده شده در هر دو بخش از سوی غرب برداشته شد. بر همین اساس به نظر می‌رسد باید در حوزه هسته‌ای نیز شمشیر داموکلسی تحریم‌ها که همیشه بالای سر ایران قرار دارد، شکسته شود؛ چراکه آسیب‌پذیری ایران در پرونده هسته‌ای، همین تحریم‌های اقتصادی است؛ اگر جمهوری اسلامی بتواند موتور اقتصاد خود را بدون وابستگی فزاینده به غرب، روشن کند، در آن صورت کشورهای ۵+۱ در قبال ایران خلع سلاح شده و ناچار به توافق خواهند شد.

نکته راهبردی: برآوردها نشان داده که غرب برای کنترل کشورهای مستقل دو ابزار اساسی دارد؛ جنگ و تحریم. ازآنجاکه اقدام نظامی در قبال ایران برای کشورهای غربی غیرممکن است، برای حل‌وفصل پرونده هسته‌ای، باید تأثیر تحریم‌ها بر اقتصاد را خنثی کرد و این امر میسر نمی‌شود مگر با بهبود اقتصاد از طریق تمرکز بر توانایی‌های درونی.
(نویسنده: علی محمدی)

▼گزارش روز                        

سومین گام حرکت تهران به‌سوی شرق

سید ابراهیم رئیسی در نخستین سفر خارجی خود به‌عنوان رئیس‌جمهور ایران، به دوشنبه پایتخت تاجیکستان سفر خواهد کرد. این سفر بنا به دعوت رسمی دولت تاجیکستان که ریاست دوره‌ای سازمان شانگهای را بر عهده دارد، برای شرکت در اجلاس شانگهای انجام می‌شود. نشست سالیانه سران دولت‌های عضو سازمان همکاری شانگهای قرار است ۲۵ و ۲۶ شهریورماه برگزار شود.

گزاره‌های تحلیلی: 1- سازمان همکاری شانگهای یک سازمان میان‌دولتی در نظام بین‌الملل است که برای همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی تشکیل شده ‌است. این سازمان در سال ۲۰۰۱ توسط رهبران چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان باهدف برقرار کردن موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه، پایه‌گذاری شد. چین و روسیه نقش اصلی و تعیین‌کننده در این سازمان دارند و جمهوری اسلامی ایران از سال 2005 عضو ناظر این سازمان است. سازمان همکاری‌های شانگهای ازجمله معدود سازمان‌هایی با ماهیت امنیتی و نظامی و حتی اقتصادی است که «حوزه تمدنی آنگلوساکسونی» به آن راه ندارد. 2- حضور رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در اجلاس شانگهای از این نظر دارای اهمیت است که مراحل عضویت ایران در این سازمان مهم منطقه‌ای را نهایی خواهد کرد. موانع سیاسی برای عضویت ایران در پیمان شانگهای برداشته شده و به گزارش روزنامه کامرسانت چاپ مسکو از مقام‌های آگاه روسی، «ایران به عضویت سازمان همکاری شانگهای درخواهد آمد و مراحل عضویت ایران در این سازمان در اجلاس آتی دوشنبه اعلام می‌شود». سازمان شانگهای یکی از نمونه‌های موفق ائتلاف‌های منطقه‌ای در دنیا است؛ نقش موازنه‌دهنده در صحنه بین‌الملل به‌خصوص در مقابل ناتو و آمریکا دارد؛ از آمریکا خواسته است که تمام نیروها و پایگاه‌های نظامی خود را از سرزمین تمام کشورهای عضو خارج کند. طبیعی است که حضور دائم ایران در شانگهای که با سیاست‌های کلان کشور در حوزه روابط خارجی، به‌ویژه «احیای نگاه به شرق» منطبق است، دربردارنده فرصت‌های راهبردی برای ایران است. کما اینکه با توجه به همکاری‌های گسترده اعضای آن در حوزه‌های سیاسی، امنیتی، اقتصادی، بازرگانی، پولی- بانکی، انرژی و فرهنگی، قطعاً فضای مناسب‌تری را برای تعاملات بین‌المللی جمهوری اسلامی و رشد و شکوفایی اقتصادی کشور فراهم خواهد آورد.

نکته پایانی: «شکستن انحصار غرب» در روابط خارجی ایران که به‌ویژه در 8 سال گذشته تشدید شده و «ایجاد توازن و تنوع‌بخشی در حوزه روابط خارجی» به‌خصوص از طریق احیای نگاه به شرق و گسترش تعاملات خارجی با چین، روسیه، هند و کشورهای آسیایی، یکی از «راهبردهای مهم» است که در دولت رئیسی در دستور کار قرار گرفته است. پس از امضای سند جامع مشارکت راهبردی 25 ساله با چین و آمادگی برای عقد توافق مشابه با روسیه، عضویت دائم ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای، «گام سوم» تعیین‌کننده در حرکت تهران در چهارچوب احیای نگاه به شرق محسوب می‌شود که قطعاً مزایای منحصربه‌فردی در ابعاد اقتصادی، سیاسی، نظامی و امنیتی برای ایران خواهد داشت. (نویسنده: حمید خوش‌آیند)

▼ خبر ویژه                

پرونده روی میز مجلس در حوزه هسته‌ای

نایب‌رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس اظهار داشت: «آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و غرب و آمریکا اگر رفتارهای تهدیدآمیز خود علیه تهران را تکرار کنند، مجلس به دنبال مصوبه‌های دیگر رفته و دولت را نسبت به پیشرفت و سرعت‌بخشی به فعالیت‌های هسته‌ای ملزم خواهد کرد». محمدحسن آصفری افزود: «به نفع آژانس و آمریکایی‌هاست که دست از رفتارهای نخ‌نما شده بردارند و با تهران از سر عقل و تدبیر گفتگو کنند و بدانند که فقط لغو همه تحریم‌ها در دستور کار تهران و غرب است و نه چیز دیگری».

▼ اخبار

هاشمی‌طبا: کاری از دست اصلاح‌طلبان برنمی‌آید!

اصلاح‌طلبان این روزها امید دارند تا انتخابات مجلس شرایط کشور به شکلی رقم بخورد که دوباره آن‌ها بتوانند به متن تحولات سیاسی برگردند. مصطفی هاشمی‌طبا درباره بازگشت اصلاح‌طلبان به قدرت معتقد است: «اصلاح‌طلبان به فرض قدرت بگیرند سؤال اصلی آن است که چه‌کار می‌خواهند برای مملکت انجام دهند، اساساً چه برنامه‌ای دارند؟ معتقدم فضا و شرایط کنونی کشور به شکلی است که حتی اگر اصلاح‌طلبان به قدرت برگردند نمی‌توانند کاری کنند چون برنامه ندارند. البته موضوع فقدان برنامه در جریان اصولگرا نیز دیده می‌شود». وی درباره شانس اصلاح‌طلبان برای بازگشت به قدرت با چهره‌های قدیمی بیان کرد: «اصلاح‌طلبان باید اول فکر ارائه دهند که هیچ‌کدام فکری ندارند می‌خواهند جدید باشند یا چهره قدیمی». هاشمی‌طبا درباره نیاز اصلاح‌طلبان به پالایش درونی گفت: «هر گروه و دسته‌ای خودبه‌خود پالایش می‌یابد اما نیروهای جدید نیز باید اندیشه‌ای برای اداره کشور داشته باشند که این اندیشه ندارند. این‌ها نیز افکار سیاسی‌شان به نظرات اصلاحی‌شان می‌چربد و از زاویه سیاسی به مسائل نگاه می‌کنند بنابراین وقتی به قدرت می‌رسند متوجه می‌شوند واقعیت با آنچه تصور می‌کردند بسیار متفاوت است و هیچ ابتکار عملی هم ندارند بنابراین همان راه گذشته را ادامه می‌دهند».
 

بانیان وضع موجود نگران معیشت مردم شدند!

روزنامه اصلاح‌طلب ابتکار در مطلبی نوشت: «آمارها و مشاهدات خبرهای خوبی از وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم نمی‌دهد. حرف تازه‌ای نیست که بسیاری از اقشار مردم مدت‌هاست رنگ گوشت و مرغ را ندیده‌اند و حتی برای یک غذای ساده مانند نان و ماست هم باید هزینه‌ زیادی پرداخت کنند. در دهه جدید حتی آویختن مشکلات به دیوار دولت‌های قبلی هم کاری از پیش نخواهد برد. امروز تنها نیاز به شناخت خواست همه قشرهای مردم وجود دارد. این نیازسنجی هم وجه اقتصادی اقشار کم‌درآمد را در برمی‌گیرد هم قشر متوسط رنجوری که خطر سقوط به طبقه پایین‌تر را هرلحظه کنار خود احساس می‌کند». در شرایطی که در دولت روحانی مردم با مشکلات عدیده اقتصادی مواجه بودند، «محمود صادقی» از اعضای فراکسیون امید گفته بود «در اهواز، زاهدان، کرمانشاه، ملایر، همدان، اصفهان و... منتظر بودم مردم از ریزگردها، فقر، بیکاری و... شِکوه کنند اما رفع حصر خواسته اصلی بود».

اعضای فراکسیون امید در مجلس دهم هیچ‌گاه به حقوق‌های نجومی، فساد صندوق ذخیره فرهنگیان، بی‌عملی دولت در ساخت مسکن، خسارت برجام، از بین رفتن سرمایه مردم در بورس، خسارت قرارداد توتال، اجاره‌بهای سنگین مسکن، پرواز قیمت دلار و مرغ و تخم‌مرغ و... اعتراض نکرده و حتی این موارد را توجیه هم می‌کردند. حالا این طیف که بانی اصلی وضع موجود است، تازه یادش افتاده که مردم با مشکلات متعدد اقتصادی دست‌به‌گریبان هستند. مشکلاتی که ماحصل حضور همین جماعت در دولت و مجلس بوده است.
 

توافقی برای بستن دهان بهانه‌جویان!

«فریدون عباسی دوانی» درباره سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و صحبت‌های او با رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان، گفت: «بر اساس خبرهای منتشر شده، قرار است فیلم‌های ذخیره‌شده پلمپ گردیده و در ایران بماند و حافظه‌های جدید جایگزین شود». رئیس پیشین سازمان انرژی اتمی افزود: «این موضوع جلوی بهانه‌گیری کشورهایی که به فعالیت‌های ایران شک و تردید دارند، می‌گیرد. به این معنا که بازرسی در ایران ادامه دارد و از نظر نظارتی داده‌ای از بین برده نمی‌شود و اگر به تعهدات خود عمل کنند، مطمئناً این داده‌ها در اختیار آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار می‌گیرد که وظایف قانونی خود را انجام دهد». وی افزود: «داده‌ها در حال ثبت است و این داده‌ها وقتی در اختیار آژانس قرار می‌گیرد که کشورهای دیگر هم به تعهدات خود عمل کنند. آژانس هم نباید فقط بر ایران نظارت کند و دیگران را هم نظارت و تعهدات آن‌ها را هم رصد کند. در غیر این صورت گزارش دهد که تعهدات آن‌ها انجام نشده و این در مجامع و محاکم بین‌المللی باید به‌عنوان «اسناد مثبته» در حوزه‌ایران تلقی شود».

‌اخبار کوتاه
◄ ابلاغ دستورات بر زمین مانده!/ دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی خبر داد: «هفت مصوبه شورا، شامل لغو اجرای سند ۲۰۳۰، بنیاد ایران‌شناسی، قانون تشکیل هیئات امناء دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی ‌و ‌پژوهشی، تأسیس گروه برنامه‌‌ریزی مراکز و مؤسسه‌های آموزشی و پژوهشی خاص و اصلاح و تکمیل آیین‌نامه کمیسیون فرهنگی تربیت‌بدنی کشور که مدت‌ها بر زمین مانده بود، از سوی رئیس‌جمهور برای اجرا به دستگاه‌های مربوطه ابلاغ شد».

◄ پاسخ به تجاوزگران مرزهای غربی!/ سخنگوی وزارت خارجه در خصوص هدف قرار دادن نقاطی از تجمع گروهک‌های تروریستی در اربیل عراق، توسط جنگنده‌ها و پهپادهای سپاه در پنج‌شنبه گذشته، گفت: «هدف قرار دادن مقر گروهک‌های تروریستی در اقلیم کردستان، پاسخ به تجاوزات مکرر آن‌ها علیه ایران بود. بارها به مقامات عراقی متذکر شدیم که ترتیباتی قائل بشوند که خاک عراق مورد سوءاستفاده این گروهک‌ها قرار نگیرد».

◄ تلاش برای زراندوزی بیشتر!/ «حجت‌الاسلام نوروزی» نایب‌رئیس کمیسیون قضایی مجلس در واکنش به کوتاه نیامدن کانون سردفتران در پذیرش نظر دادستان کل در خصوص سند بودن برگ سبز خودرو، گفت: «دفترخانه‌ها از زراندوزی خودداری کنند، دست از منافع کاذب بردارند و مردم را اذیت نکنند». در همین زمینه، رئیس انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان نیز گفت: «مردم دیگر برای نقل‌وانتقال سند خودرو به دفترخانه‌ها مراجعه نکنند و در صورتی‌که دفترخانه‌ای به بهانه الزام ثبت نقل‌وانتقال سند خودرو از تنظیم وکالت‌نامه خودداری کند مراتب را به این انجمن گزارش دهند».

◄ قدردانی از دوست و همیار همیشگی!/ «عارف علوی» رئیس‌جمهور پاکستان طی سخنرانی در جمع اعضای مجالس این کشور، از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان کشور دوست و همیار پاکستان در تمامی لحظات یاد کرد. علوی از جانب دولت و مردم پاکستان از جمهوری اسلامی ایران برای حمایت واضح از پاکستان و مواضع منطقه‌ای این کشور قدردانی کرد.

◄ خبرهای خوش مسکنی در راه است/ «رستم قاسمی» وزیر راه اعلام کرد: «ظرف ۲ هفته آینده خبر خوبی در خصوص برنامه و هدف دولت در بخش مسکن اعلام می‌شود که اقدام عملی و شروع ساخت برنامه مسکن دولت خواهد بود».

◄ ایران؛ کشوری به وسعت نیم قاره/ رئیس پیشین موساد گفت: «حمله نظامی به ایران را از فکر خود بیرون کنید. با کشور بسیار بزرگی طرف هستید که به اندازه نیمی از اروپا است. ایرانی‌ها ظرفیت یگانه‌ای به اسم حزب‌الله دارند و از این راه با ما هم‌مرز شده‌اند. مقدار سلاحی که ایران در لبنان ذخیره کرده دیوانه‌کننده است!»

◄ تمسخر اشغالگر با قاشق!/ معترضان در اعلام همبستگی با اسرای فلسطینی که با دست خالی و قاشق در زندان «جلبوع» تونل کندند و خود را نجات دادند، صدها قاشق در برابر سفارت رژیم صهیونیستی در واشنگتن انداختند.